بسترهای شکل‌گیری و ویژگی‌های منظر مثمر در باغ ایرانی

نویسندگان

  • کای توبیاس دکتری معماری منظر. استاد دانشگاه فنی کایزرسلاترن، آلمان.
چکیده مقاله:

هدف این پژوهش کنکاش ابعاد و ظرایف منظر مثمر و جایگاه آن در باغ‌های ایرانی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای و مصاحبه، به همراه مطالعات میدانی در شش باغ ایرانی (باغ اکبریه، رحیم‌آباد، امیرآباد و بهلگرد در بیرجند، باغ پهلوان‌پور مهریز، شاهزاده ماهان) است. نتایج نشان می‌دهد لزوم تأمین خدمات تفرجی برای مالکان، مهمانان، و در مواردی مردم موجب شده که حتی در باغ‌های حکومتی بیرجند نیز منظر مثمر حضوری پررنگ داشته باشد. وجود درختان میوه متنوع در باغ‌های شاهزاده، امیرآباد و پهلوان‌پور، اهمیت تولید محصولات خوراکی هدف‌دار برای مصرف انسان و سایر جانوران را در نظام طراحی فضاهای سبز سنتی نشان می‌دهد. ارتقای کیفیت زیبایی منظر سبز درونی باغ، دیگر ویژگی منظر کشاورزی در باغ‌های تاریخی است که به طور مشخص در باغ‌های بیرجند با نظام منظر متشکل از ترکیب بصری گونه‌های مولد و زینتی ایجاد شده است. همچنین افزایش کارایی، سوددهی و خودکفایی منظر، کاشت گونه‌های چندکاربردی در نظام طراحی باغ ایرانی را الزام‌آور ساخته است. وجود گونه‌های متنوع میوه و گیاهان دارویی در باغ شاهزاده، گل‌های معطر، زعفران، آلو، انار و انجیر در باغ‌های بیرجند نشان‌دهنده خاصیت شفابخشی منظر مثمر بوده تا علاوه بر انتخاب گونه‌ها متناسب با شرایط اقلیمی و صرفه‌جویی در مصرف منابع، کارکردهای چندجانبه منظر مغفول نماند. نتایج این بررسی نشان می‌دهد که اهمیت ساختاری منظر مثمر در طرح باغ‌های ایرانی مختلف در طول تاریخ مرهون نگرش حکیمانه به مقوله فضای سبز و منظر، نتیجه تلفیق باغبانی زینتی و کشاورزی مثمر در باغ، و با هدف طراحی منظر چندعملکردی بوده است. لذا منظر مثمر به عنوان شاخصی جهت ارزیابی کیفیت مدیریت باغ، معرفت و منزلت فلاحت، سلامت باغ و همچنین سبک زندگی و میزان پیوستگی باغ با بستر فرهنگی- طبیعی باید بیشتر مورد توجه محققان قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ابعاد تمایز رابطه ناظر با منظر مثمر و منظر زینتی در باغ‌های ایرانی

زمینه و هدف: مقاله حاضر با بررسی باغ‌های ایرانی مختلف از دیدگاه رابطه ناظر و منظر سبز باغ در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی، سعی در پی یافتن تاثیر نظام گیاهی در کیفیت نظام بصری باغ و اهمیت توجه توامان به دو مقوله زیبایی‌شناختی و کارکرد در طراحی باغ ایرانی است. روش بررسی: روش تحقیق در مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه موردپژوهی، کتابخا...

متن کامل

شارباغ ایرانی، جایگاه باغ ایرانی در منظر شهری

در شهرهای سنتی ایران، ریتم قرارگیری دانه‌های شهری بسته به شیوه تأمین آب شهرها شکل گرفته است. در این میان باغات ایرانی نقشی کلیدی در شکل‌گیری پیکره شهر و منظر شهرهای سنتی داشته و عامل پیوستگی دانه‌های معماری، زیرساخت‌های سبز و اندام‌های طبیعی شهر به شمار می‌رود. سه عامل آب، گیاه و دانه‌های معماری ساختار و پیکره شهرهای سنتی ایران را شکل داده است. پژوهش حاضر «شارباغ» ایرانی یا همان باغ شهر ایرانی ...

متن کامل

باغ ایرانی، زبان مشترک منظر در ایران و هند

باغ ایرانی به عنوان یکی از مهم‌ترین سبک‌های باغسازی و معماری منظر در جهان شناخته شده است. باغ‌های ایرانی در هند نشانگر بکارگیری شیوه استقرار سریع حکام گورکانی هند (بابر، همایون، اکبرشاه، جهانگیر، شاه جهان و...) بر هند است؛ همان شیوه‌ای که توسط تیمور و اعقاب او در سمرقند و هرات به عنوان الگوی تغییر روش زندگی از چادرنشینی به تشکیل دارالسلطنه و استقرار در پایتخت بکار گرفته شد. تفاوت‌هایی که در اق...

متن کامل

بازشناسی تطبیقی الگوهای هندسۀ فراکتال در معماری و منظر باغ ایرانی (نمونه موردی: باغ گلشن طبس)

بیان مسئله: امروزه بحث بازگشت به طبیعت و الگوبرداری از آن به‌عنوان یکی از ضرورت‌های مهم در دنیا مطرح شده است. معماران ایرانی در به‌کارگیری مقیاس و اتصال مقیاس‌های متفاوت به یکدیگر و همچنین در برخورد با طبیعت پیرامون موفق بوده‌اند. هندسه در عین مجرد‌بودنش مهم‌ترین زبانی است که معمار به‌وسیلۀ آن کیفیت‌های ویژۀ فضایی را می‌آفریند. هدف پژوهش: در این مقاله به موضوع باغ گلشن با بیان ویژگی‌هایش ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 38

صفحات  3- 16

تاریخ انتشار 2016-04-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023